Makishi masquerade – Mukanda ritual ✨🎭🎓

🌍📌 Στη Ζάμπια, ανεξάρτητο κράτος στο νότιο τμήμα της αφρικανικής ηπείρου, εκτελείται ένα ιδιόμορφο και βάναυσο τελετουργικό μύησης / ενηλικίωσης μικρών αγοριών, η «mukanda».

📅🏁 Πρόκειται ουσιαστικά για μια ετήσια τελετουργία μύησης για αγόρια μεταξύ οκτώ και δώδεκα ετών που εθιμοτυπικά πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου στη χώρα, δηλαδή στο διάστημα μεταξύ Μαΐου-Οκτωβρίου. Τα τελευταία χρόνια όμως έχει περιοριστεί σε διάστημα μονάχα ενός μήνα ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί στην ετήσια σχολική περίοδο.📚

🌍📌 Η «mukanda» δεν εφαρμόζεται μονάχα στα διοικητικά όρια της Ζάμπια, αλλά και στα γύρω κράτη (Μοζαμβίκη🇲🇿, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό🇨🇩, Ζιμπάμπουε🇿🇼, Αγκόλα🇦🇴), από τις αυτόχθονες εθνοτικές ομάδες των Luvale, Chokwe, Luchazi και Mbunda.

🎯💪😲 Κατά τη διάρκεια της «mukanda», τα αγόρια απομακρύνονται από τα σπίτια τους και ζουν σε απομονωμένες κατασκηνώσεις μέσα στη φύση. Αυτός ο απογαλακτισμός σηματοδοτεί το συμβολικό θάνατό τους ως παιδιά. Επίσης, τους γίνεται περιτομή, δοκιμασίες θάρρους και αντοχής, εξάσκηση σε χειροτεχνίες και μαθήματα για το πως να γίνουν καλοί και σωστοί άνδρες και σύζυγοι. Για τους λαούς που την εξασκούν, πιστεύεται πως είναι μια εκπαιδευτική λειτουργία μετάδοσης πρακτικών δεξιοτήτων επιβίωσης καθώς και γνώσης για τη φύση, τη σεξουαλικότητα, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τις κοινωνικές αξίες της κοινότητας.

🎭🦸‍♂️ Σε κάθε μυημένο εκχωρείται ένας συγκεκριμένος μασκοφόρος χαρακτήρας, ο οποίος παραμένει μαζί του καθ’όλη τη διαδικασία. Θεωρείται μάλιστα ταμπού, να ρωτάει κάποιος ποιος βρίσκεται πίσω από κάθε μάσκα, οπότε επικρατεί μια μυστικότητα στην όλη διαδικασία.

🍺🎨 Την τελευταία βραδιά πριν την ολοκλήρωση του τελετουργικού, οι πρεσβύτεροι φτιάχνουν μια ειδική για την περίσταση μπύρα από κεχρί (katsasu), ενώ το επόμενο πρωινό βάφουν τα αγόρια με μια χρωστική ουσία από φαρμακευτικά φυτά και πηλό (Lisako).

✨👺Κατά την τελετή «αποφοίτησης», όταν και οι νεαροί μυημένοι και πλέον ενήλικοι άνδρες επιστρέφουν στα χωριά τους, εκτελούν παραδοσιακές χορευτικές παραστάσεις, πάντοτε μεταμφιεσμένοι με τον χαρακτήρα που τους έχει δοθεί, συνοδεία μουσικών οργάνων και με πλήθος κόσμου να τους παρακολουθεί.

🔮🛐 Το μουσικοχορευτικό αυτό δρώμενο συντονίζεται από τους κάτωθι εποπτικούς χαρακτήρες με ιδιαίτερο συμβολισμό και πολιτιστική σημασία ο καθένας τους:

α) τον Chisakule, ο οποίος εκφράζει έναν ισχυρό και πλούσιο άνθρωπο με πνευματική επιρροή

β) τον Mupala, τον «άρχοντα» της mukanda με υπερφυσικές ικανότητες

γ) την Pwewo, που συμβολίζει την ιδανική γυναίκα και είναι και η υπεύθυνη των μουσικών τελετουργιών

δ) τον Makishi, που αντιπροσωπεύει το πνεύμα των αποθανόντων προγόνων που επιστρέφουν στον κόσμο των ζωντανών για να βοηθήσει τα αγόρια στην ενηλικίωση τους.

(📸📸📸 Φωτογραφίες κατά σειρά εμφάνισης: iExplore, Wikimedia Commons)